عوامل موثر بر مقدار تغذیه در جوجه های گوشتی

مقدار مصرف غذا در جوجه های گوشتی همبستگی بسیار نزدیکی باشدت رشد بدن دارد امروزه جوجه های گوشتی پتانسیل ژنتیکی خود را زمانی مشخص می کنند که تمام مواد غذایی مورد احتیاج را به طور کامل و مرتب دریافت نمایند علاوه بر فرمولاسیون صحیح مواد غذایی مقدار مصرف غذا تنها و مهمترین عاملی است که سرعت رشد و راندمان مصرف مواد غذایی را تعیین می کند گله هایی که متوسط افزایش وزن بالایی را در روز نشان می دهند معمولا بالاترین مصرف ماده غذایی و بهترین ضریب تبدیل وتوانائی زنده ماندن را نیز دارا می باشند بنابراین مزارع موفق پرورش دهنده باید از عوامل تاثیر گذار بر روی مقدار مصرف ماده غذایی آگاه باشند کنترل مقدار مصرف غذا تحت تاثیر اثرات متقابل پیچیده بین عواملی است که با فیزیولوژی حیوان، سیستمهای حسی و احتیاجات غذایی مورد نیاز جهت رشد و نگهداری و مقاومت در برابر بیماریها در ارتباط می باشد مقدار مصرف غذا تحت تاثیر برنامه غذایی و عوامل مدیریتی قرار می گیرد لازم به ذکر است که برنامه غذایی تحت تاثیر فاکتورهایی: از قبیل اجزا مواد خوراکی، چگونگی تنظیم جیره، سطح اجزا و جیره و کیفیت پلت قرار می گیرد فاکتورهای مدیریتی که می توانند مقدار مصرف غذا را تحت تاثیر قرار دهند عبارتند از: دردسترس بودن آب و غذا، مدیریت محیط پرورش، تراکم گله و کنترل بیماریها. دراین مقاله به طور خلاصه چگونگی تاثیر هر یک از این عوامل بر روی مقدار مصرف غذا بررسی می گردد.

کنترل مقدار مصرف غذا:

تئوریهای اساسی فیزیولوژیکی کنترل مصرف غذا و تنظیم اشتها برای اولین بار در پستانداران مطالعه گردید و هنوز اطلاعات خیلی کمی در طیور موجود می باشد کنترل مصرف مواد غذایی در پستانداران تحت تاثیر غذه هیپو تالاموس در مغز می باشد که به عوامل مختلف تحریک کننده و مکانیسم های تنظیم کننده پاسخ می دهند برخلاف پستانداران وضعیت ظاهری و نسبتهای بافتی غذا، مقدار مصرف ماده غذایی را در طیور بیشتر از مزه و بو تحت تاثیر قرار می دهند چنانچه پرنده قارد به تشخیص شکل ظاهری غذا نباشد آن را مصرف نخواهد کرد در زیر به طور خلاصه به عوامل تنظیم کننده فیزیولوژیکی که اشتها و مقدار مصرف غذا را تحت تاثیر قرار می دهند می پردازیم.

عوامل حسی که مقدار مصرف ماده غذایی را تحت تاثیر قرار می دهند.

جنبه حسی مقدار مصرف غذا در سه مرحله از خوردن غذا می تواند طبقه بندی شود.

1- شناسایی مواد غذایی 2- فرو بردن و بلعیدن مواد غذایی 3- فعالیت دستگاه گوارش.

شناسایی مواد غذایی در طیور ابتدا از طریق دیدن می باشد جوجه های تازه هچ شده به طور ذاتی، از طریق رنگ غذا به طرف آن جذب می شوند Hess در سال 1956 گزارش کرد که رنگهای نارنجی و آبی در دامنه نور مرئی توسط طوطی ترجیج داده می شود رنگهای سبز و قرمز نیز توسط جوجه ها و بوقلمونها ترجیح داده می شود واین می تواد دلیل استفاده oasis از رنگ سبز برای تحریک جوجه ها برای اولین بار جهت تغذیه باشد مرغهای جوان به طور ذاتی غذاهای به اندازه و شکل شنهای کوچک را ترجیح می دهند همچنین مرغها تمایل قوی به استفاده از حس بینایی جهت شناسایی شکل و رنگ مواد و یاد گرفتن موقعیت آن دارند به طور مثال: پرندگان یاد می گیرند که بر اساس مشخصات ظاهری خوراک، از موادی که موجب بیماری و یا اثرات ناخوشایند بعد از بلعیدن می شوند اجتناب کنند مواد غذایی که ممکن است در تولید بیماری گله های گوشتی نقش داشته باشند حائز اهمیت هستند به طوریکه اگر به گله های گوشتی غذایی با کیفیت پایین داده شود موجب بیماری می شود در مقابل افزایش مصرف غذا بوسیله بهبود وضع ظاهری و کیفیت غذا ممکن می باشد تاثیر مثبت این عامل در دراز مدت به صورت مصرف بیشتر غذا با کیفیت خوب بافتی و خصوصیات ظاهری مناسب، همراه با اجزا خوب مواد غذایی و جیره نویسی دقیق مشخص می شود بالاخره رفتار اجتماعی، یکی از جنبه های مهم غذا خوردن در طیور می باشد جوجه وقتی که ببیند که سایر افراد گله اقدام به نوک زدن می کنند این کار را انجام می دهد غذا خوردن درجمع پرندگان اغلب زمان بخصوصی در طول روز آغاز می شود حتی اگر در تمام ساعات روز غذا در دسترس آنها باشد.جوجه ها و بوقلمونها دانه خوارند راندمان مصرف غذا به اندازه و شکل دانه که خواص فیزیکی دهان حیوان نیز در آن دخالت دارد بستگی دارد پرندگان در مصرف غذا با اندازه ی خیلی بزرگ و یا خیلی کوچک مشکل دارند که علت آن اندازه نوک آنان می باشد جوجه ها و بوقلمونها دندان ندارند در نتیجه قطعات خیلی بزرگ نمی تواند جویده شده و به قطعات کوچکتر تقسیم شود پرندگان غذاهای نرم را هم مصرف می کنند ولی نمی توانند با کارائی مطلوبی غذا را بدون تلف کردن مورد استفاده قرار دهند به علاوه پرندگان در هنگام خوردن غذای آردی کار بیشتری را نسبت به خوراک پلت انجام می دهند به این ترتیب بخشی از انرژی تولید غذا، کاهش می یابد بدلیل کراتینه شدن نوک، جابجا کردن غذا در دهان پرندگان به سختی صورت می گیرد قطعات غذا ابتدا باید توسط نوک برداشته شده سپس با حرکت سر غذا به طرف عقب دهان رانده می شود در اینجا غذا با بزاق، قبل از بلعیده شدن پوشانده می شود اگر غذا به صورت خیلی نرم آسیاب شود و به صورت مناسبی پلت نشده باشد با بزاق به صورت یک توده چسبناک در می آید که در نتیجه سفت شده و با بلع غذا تداخل پیش می آورد مخصوصا موقعی که جیره محتوی گندم و یا سایر غلات کوچک باشد بلع غذا بوسیله هر نوع تغییر در سلامت نوک، مثل نوک چینی شدید جهت جلوگیری از کانیبالیسم درگله و یا زخم های که بوسیله ایجاد می شود پایین خواهد آمد. مصرف غذا در پرنده بوسیله گیرنده های مکانیکی، حرارتی و شیمیایی که در دهان موجود است کنترل می شود گیرنده های مکانیکی به پرنده کمک می کنند که کیفیت غذا را متناسب با بافت خوراک تشخیص دهد گیرنده های حرارتی در جوجه ها به سرد بودن سطح نوک واپیتلیوم دهان واکنش نشان می دهند اما به حرارت غذای گرم پاسخ نمی دهند گیرنده های شیمیایی نیز که در پرنده در داخل پرزهای چشائی تجمع یافته اند به طور متوسط تقریبا 360 عدد است که از این تعداد حدود 54% در سقف دهان، 42% در کف دهان و فقط 4% در زبان قرار دارند پرزهای چشائی پخش شده در قسمتهای مختلف دهان با غذا تماس پیدا کرده و پرنده را قادر می سازند که تفاوت بین مواد غذایی را تشخیص دهد اگر چه پرندگان تعداد پرز چشائی بسیار کمتری از پستانداران دارند ولی قادرند مزه غذا و تغییر در مزه را احساس کنند Maller و Kave در سال 1967 ثابت کردند که جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی انرژی پایین تمایل مشخصی به ساکاروز محلول دارند جوجه ها هنگامی که کمبود کلسیم دارند به سرعت مکمل کربنات کلسیم را انتخاب می کنند عکس العمل مشابهی به هنگام کمبود سایر مواد مغذی نیز مشاهده می شود در شرایط نامساعد مطالعاتی، پرندگان به غذاهایی با طعم ضعیف بهتر از غذاهایی با چاشنی بالا عکس العمل نشان می دهند به این ترتیب حس چشائی پرندگان ممکن است از بین برود.

تئوریهای تنظیم مصرف غذا

مکانیسم های احتمالی زیادی جهت تنظیم مقدار مصرف غذا در پرندگان وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از: 1 تئوری گلوکوستاتیک 2 تئوری ترموستاتیک 3 انبساط لوله گوارشی 4 گردش اسیدهای آمینه و پروتئین خورده شده 5 مکانیسم لیپوستاتیک. تئوری گلو کوستاتیک، بر اساس مقدار قند خون وگلوکز داخل شده به کبد بعد از مصرف غذا است. دومین عامل مهم در مصرف غذا تامین احتیاجات اسید آمینه ای آنها می باشد تحت انتخاب آزادانه غذا جائی که منابع غذایی متفاوتی در دسترس باشد پرندگان مقدار غذای مصرفیشان را جهت تامین احتیاجات اسید آمینه ای و انرژی تنظیم خواهند کرد. در شرایط تجاری جائی که فقط یک نوع غذا در دسترس باشد مقدار مصرف غذا تحت تاثیر مقدار انرژی و نسبت اسیدهای آمینه قرار خواهند گرفت تئوری ترموستاتیک به طور نزدیکی با تنظیم درجه حرارت بدن حیوان ارتباط دارد وقتی که درجه حرارت به بالاتر از نقطه رفاه افزایش می یابد مصرف غذا کاهش می یابد زیرا فرایند متابولسیم در کنار عمل هضم، حرارت بدن را افزایش داده و در نتیجه مقدار مصرف غذا برای نگهداری حرارت بدن موقعی که پرنده با شرایط استرس گرمایی مواجه می باشد کاهش می یابدحرارت ناشی ازهضم، بستگی به ترکیبات جیره دارد وقتی انرژی جیره بیشتر از منابع کربوهیدارت تامین شود به طور معنی داری حرارت بیشتری از غذاهای حاوی چربی به دلیل مکانیسم انتقال فعال آنها به هنگام هضم تولید می گردد از طرف دیگر تهیه یک جیره با توازن اسیدهای آمینه ایده آل گرمای متابولیکی کمتری از جیره ای با عدم توازن اسیدهای آمینه تولید خواهد کرد زیرا در این صورت اسیدهای آمینه کمتری باید کاتابولیزه شوند بنابراین مقدار غذای مصرفی پرندگان تحت تنش گرمائی می تواند بوسیله افزایش چربی جیره و استفاده از مکملهای اسیدهای آمینه افزایش یابد کنترل حرارتی مقدار مصرف غذا در پرندگانی که در اثر چالش های دستگاه ایمنی بدن تب دارند مهم می باشد تحریک اولیه سیتو کینز سبب افزایش سرعت متابولیک پایه و حرارت بدن می شود که این امر بدلیل حرکت مواد غذایی جهت حمایت کاستن هر نوع افزایش حرارت، گرمای متابولیسمی در طول واکنش تب مشابه مقدار مصرف غذا کاهش می یابد. انبساط لوله گوارش و تحریک لوله گوارش نیز باید مقدار مصرف غذا را در پرندگان تحت تاثیر قرار دهد اما درباره چگونگی تاثیر فعالیت دستگاه گوارش روی مقدار مصرف غذا در مقایسه با دیگر عوامل اطلاعات کمتری وجود دارد.Hodgkiss در سال 1981 وجود دو نوع گیرنده ی حساس به انبساط را در چینه دان ثابت کرد.

1- گیرنده هایی با تطابق پذیری آهسته 2 گیرنده هایی با تطابق پذیری سریع. گیرنده هایی با تطابق پذیری آهسته به هنگام انبساط چینه دان برای زمان طولانی فعال شده و به سرعت حرکت غذا کمک می کنند ولی گیرنده هایی با تطابق پذیری سریع با رفتار تغذیه ای حیوان ارتباط دارند گیرنده های انبساطی در سنگدان نیز وجود داشته و آسیاب غذا و حرکات دستگاه گوارش را کنترل می کنند در حقیقت سنگدان محرک حرکات نرمال دستگاه گوارش می باشد بر خلاف پستانداران واکنشهای قدرتمند روده در پرندگان به علت جبران طول کوتاه روده می باشد همچنین جهت مخلوط کردن ماده هضمی با ترشحات دستگاه گوارش لوله گوارشی به صورت رفلکسی عمل کرده و به طور قدرتمندی ماده هضمی راجهت افزایش هضم و جذب در روده کوتاه با آنزیم مخلوط می کند همچنین تعداد میکروبها را که احتمالا سبب بیماری شده و یا در جذب مواد غذایی رقابت می کنند کاهش می دهد حرکت ضعیف روده موجب افزایش شدت بیماری آنتریت نکروتیک و در نتیجه به طور معنی داری موجب کاهش مقدار غذای مصرفی خواهد شد. تئوری لیپوستاتیک کنترل مصرف غذا در مرغهای جوان گوشتی نقش مهمتری در مقایسه با مرغهای پیرتر ایفا می کند مانند بسیاری از گونه ها در پرندگان بزرگ و بالغ محتوی چربی بدن بوسیله تغییر انرژی گرفته شده از جیره و یا مصرف انرژی تغییر می کند به عبارت دیگر پرندگان مقدار مشخصی چربی در بدن دارند و وقتی که این مقدار چربی به کمتر از آن نقطه برسد مقدار اخذ انرژی افزایش خواهد یافت چون پرندگان گوشتی جهت افزایش وزن و بهبود ضریب تبدیل انتخاب شده اند کنترل کمی روی محتوی چربی بدن دارند و این نقطه تنظیم چربی بدن به عنوان شاخص افزایش چربی بدن به طرف بالا جابجا می شود طبق تئوری لیپوستاتیک جوجه های امروزی به دلیل افزایش تمایل ژنتیکی به چربی بالای بدنی پرخور شده اند این دلیلی است که نشان می دهد چرا مقدار مصرف غذای جوجه های پرورشی باید جهت نگهداری چربی بدن در سطح قابل قبول برای حمایت از حداکثر عملکرد تولیدی محدود شود.

فاکتورهای غذایی که مقدار مصرف غذا را تحت تاثیر قرار می دهند.

عوامل تغذیه ای مختلفی مقدار مصرف غذا را تحت تاثیر قرار می دهند مخصوصا اگر ترکیبات غذایی جیره کمبود داشته ویا مقدار آن بیش از نیاز موجود باشد البته مرغهای گوشتی برای افزایش وزن انتخاب شده اند و در آنها تاثیر جیره روی مقدار مصرف غذا کمتر از مرغهای تخمگذار می باشد.

انرژی جیره:

مهمترین فاکتور قابل پیش بینی روی مقدار مصرف غذای مرغهای گوشتی، محتوی انرژی جیره است همانطور که در بحث تئوری لیپوستاتیک ذکر شد پرندگان جهت تامین احتیاجات انرژی متابولیک غذا مصرف خواهند رد نیاز انرژی شامل انرژی برای نگهداری، رشد و یا تولید می باشد احتیاجات نگهداری بدن که بیشتر از نیازهای تولید می باشد بوسیله وضعیت سلامتی پرنده، درجه تحرک پرنده، فعالیت فیزیکی و تداخل های اجتماعی می باشد تحت تاثیر قرار می گیرد و از دست دادن گرمای بدن که تحت تاثیر حرارت محیط اطراف، رطوبت و جریان هوای محیط می باشد تغییر می کند. بنابراین اگر محتوای انرژی جیره کاهش یابد مقدار مصرف غذا را افزایش خواهد یافت تا وقتی که بوسیله پرشدن روده و یا سایر محدودیتهای فیزیولوژیکی محدود شود چون ضریب تبدیل غذا از نظر اقتصادی در مرغهای تیپ گوشتی مهم می باشد تحریک افزایش مقدار مصرف غذا بوسیله کاهش تراکم کالری آن عملی نمی باشد زیرا فاکتورهای دیگری علاوه بر محتوی انرژی جیره همبستگی دارد.

پروتئین و اسیدهای آمیه

جیره

محتوای پروتئین و اسیدهای آمینه جیره تاثیر غیر مستقیم روی مقدار مصرف غذا دارد اگر محتوای اسیدهای آمینه جیره به سطحی زیر احتیاجات رشد کاهش یابد افزایش وزن بدن کم خواهد شد در حالی که وزن بدن کم می شود احتیاجات کالریک پرنده نیز کاهش خواهد یافت و متعاقبا مقدار مصرف غذا به دلیل کاهش انرژی کم می شود عدم توازن اسیدهای آمینه جیره یا بدلیل جیره بندی بد و یا ناشی از اجزا غذایی با کیفیت پایین می باشد که موجب کاهش مقدار مصرف غذا و کاهش راندمان ضریب تبدیل غذایی می شود بر عکس انرژی جیره پرندگان گوشتی مقدار مصرف غذای خود را جهت تامین مقدار اسیدهای امینه مورد نیاز تغییر نخواهند داد مگر یک کمبود جزیی در اولین اسید آمینه محدود کننده باشد در چنین صورتی افزایش مقدار مصرف غذا با کاهش راندمان ضریب تبدیل همراه خواهد بود.

مقدار وتیامینها و مواد معدنی جیره

ویتامینها و مواد معدنی در درجه اول در متابولیسم به عنوان یک کوفاکتور عمل می کنند در حالیکه ماکرومینرالهایی مثل کلسیم، فسفر و منیزیوم به عنوان اجزا ساختمانی بدن نقش ایفا می کنند ویتامین ها ومواد معدنی، مقدار مصرف غذا را فقط وقتی که سطحشان درجیره بسیار کم و یا چند برابر بیشتراز نیاز حیوان باشد تحت تاثیر قرار می دهد کمبود این مواد درجیره سبب ناراحتیهای متابولیکی می شود که به طور غیر مستقیم روی مقدار مصرف غذا تاثیر دارد احتمالا کمبود موادمعدنی مقدار مصرف غذا را جهت تامین نیاز تحریک می کند در حالی که مقدار بیش از حد ویتامین های جیره و مواد معدنی موجب کاهش مقدار مصرف غذامی گردد افزایش مقدار مواد معدنی به طور معنی داری با افزایش مقدار مصرف آب همراه است افزایش نمک جیره مقدار مصرف غذا را کاهش و مصرف آب را تحریک خواهد کرد افزایش کلسیم جیره نیز مقدار مصرف غذا را در مرغهای گوشتی در حال رشد کاهش خواهد داد.

فاکتورهای ضد تغذیه ای

طبیعت ماهب زیادی را در اختیار گیاهان قرارداده است توانائی سنتز مواد شیمیایی منحصر به فرد که به عنوان ترکیبات ذخیره مواد غذایی و یا مکانیسمهای دفاعی فعالیت می کنند از این جمله می باشد بسیاری از این ترکیبات می توانند رشد حیوان را محدود کرده و یا موجب مرگ شوند ترکیباتی مثل ممانعت کننده پروتئاز، گواتروژنها، آلکالوئید ها، اگزالاتها و فیتات ترکیبات طبیعی هستند که می توانند در دسترس بودن مواد غذایی را برای پرنده محدود کرده مصرف ماده غذایی را کاهش داده و رشد را در حیواناتی که آن را مصرف می کنند کاهش دهند. عوامل ضد تغذیه ای دیگری در غذا در نتیجه قارچ، متابولیسم میکروبی و یا خود گیاهان به عنوان یک مکانیسم دفاعی در مقابل زخمها و یا عفونت تولید می شوند خوشبختانه حضور یک عامل سمی در مصرف مواد مانعی ایجاد نمی کند روشهای فرایندی زیادی برای خنثی کردن و سم زدایی ترکیبات زیان آور ضایعات و مواد زاید در دسترس می باشد مواد غیر سمی در هیچ سطحی از مصرف، محدود کننده نمی باشند البته مصرف در سطح پایین حتی برای ترکیبات سمی نیز می تواند بدون هر نوع اثر زیان آور تحمل شود.

مصرف آب

آب مهمترین ماده غذایی در جیره پرندگان است اگر چه مقدار موردنیاز نمی تواند در مقایسه با دیگر مواد غذایی به سادگی اندازه گیری شود مقدار آب مورد نیاز پرندگان گوشتی بستگی به حرارت محیط، رطوبت نسبی اجزا جیره، سرعت رشد و راندمان باز جذب آب بوسیله کلیه دارد آب در بدن به عنوان یک حلال عمل می کند که مواد غذایی را در بدن حل و مواد زاید رادفع می کند در داخل بدن بسیاری از واکنشهای شیمیایی بوسیله آنزیمها، در محیط محلول انجام شده و هیدرولیز می گردند بدلیل گرمای بالای آب، تغییرات خیلی کوچکی در حرارت بدن می شود حرارت نهان تبخیر آب نیز بسیار بالا ست وتبخیر آن از پرنده قسمتی مهم از تنظیم حرارتی بدن پرنده را به عهده دارد همچنین مصرف مقدار غذای مصرفی آب می نوشند البته مقدار واقعی مصرف آب، بستگی به نوع غذا، حرارت محیط و عوامل مدیر یتی دارد افزایش پروتئین خام جیره مقدار مصرف آب و نسبت آب به غذا را افزایش می دهد غذاهای کرامبل و یا پلت شده نسبت به غذاهای مش هم آب و هم مقدار مصرف غذا را افزایش می دهند اما نسبت آب به غذا تقریبا ثابت باقی می ماند افزایش نمک جیره و دیگر مواد معدنی اسمولیتیکی مقدار مصرف آب را جهت تنظیم افزایش مواد معدنی و دفع آنها از طریق کلیه افزایش می دهد مصرف آب مهمترین تاثیر را روی مقدار مصرف غذا وقتی دارد که مصرف محدود شود و آب بدن راتحت تاثیر قرار دهد در دسترس بدن آب بستگی به تراکم گله و فضای آبخوریها دارد اگرچه آبخوریهای قطره ای کاراتر و بهداشتی بوده ولی این آبخوریها مقدار جریان آب کافی برای بوقلمونها بعد از سن 6 هفتگی فراهم نمی کنند ومتعاقبا مقدار مصرف غذا تحت تاثیر قرار می گیرد.

فاکتورهای مدیریتی که مقدار مصرف غذا را تحت تاثیر قرار می دهند.

مقدار مصرف غذا به طور معنی داری در بین گله ها یا فارمهایی با امکانات مشابه حتی اگر غذای یکسانی را مصرف کنند و دستورات مدیریتی مشابهی را تعقیب کنند می تواند اختلافهایی درنحوه مدیریت و بیماری می باشد سه عامل مدیریتی که می تواند روی مقدار مصرف غذای پرندگان گوشتی موثر باشد عبارتنداز: 1 دسترسی به آب و غذا 2 تنشهای محیطی 3 بیماری. تاثیر نسبی هر یک از این فاکتورها روی مقدار مصرف غذا بستگی به تراکم گله دارد هر چقدر تراکم گله افزایش یابد تقاضا و رقابت برای نیازهای اساسی، مثل آب، غذا، بستر و هوا افزایش می یابد. توجه به هر یک از این عوامل عمومی برای پرندگان جهت مصرف غذا در حد پتانسیل ژنتیکیشان حیاتی می باشد در زیر به طور خلاصه به هر یک از عوامل مدیریتی که روی مقدار مصرف غذا تاثیر دارند اشاره می شود.

دسترسی به غذا و آب

طیور گوشتی باید آزادانه و بدون هر گونه محدودیتی به غذا و آب از روز جایگزینی در سالن تا روزی که به بازار فرستاده می شوند دسترسی داشته باشد دانخوری و آبخوری باید به تعداد کافی در دسترس باشد در این صورت رقابت کمی در طول تغذیه پرندگان به وجود می آید دانخوریها و آبخوریها نباید درتمام طول روز اشغال باشندزیرا پرندگان ضعیف داخل گله قادر به مصرف مقدار غذای مورد نیاز خود به طور آزادانه نخواهند بود اگر تفاوت زیادی در وزن بدن گله مشاهده شود در حقیقت فضای دانخوری کافی برای هر پرنده وجود ندارد حتی اگر دانخوری کافی هر پرنده وجود ندارد حتی اگر دانخوری کافی برا هر پرنده وجود داشته باشد ردیف دانخوریها باید طوری باشد که همه پرندگان به راحتی بدون فشار بیش از حد به غذا دسترسی داشته باشند تا یکسانی گله حفظ شود باید دقت کرد که سطح بستر زیر دانخوریها بیش از اندازه مرتفع و یا کم عمق نباشد تا تفاوت ارتفاع بین دانخوریها افزایش نیابد طرح مناسب دانخوریها و تنظیم جریان غذا در آنها برای هر پن نیز مهم می باشد طرح دانخوریها باید مناسب اندازه پرندگان باشد فاصله سیمهای گریل، جریان غذا و عمق آن در هر پن و زمان دوباره پرشدن آن نیز مهم می باشد بسیاری از اوقات چندین دانخوری در ردیف دانخوریها بدلیل تنظیم بد جریان غذا و یاعدم کارکرد مناسب اپراتور از غذا خالی می ماند. بالاخره پرندگان گوشتی نباید هرگز بدون غذا باشند زیرا این پرندگان قادر به جبران کمبود غذا بوسیله افزایش مقدار مصرف غذایشان در زمان بعدی نخواهند بود هر پرنده مطابق برنامه غذایی رایج خود در طول روز غذا مصرف می کند و هرگونه توقف غذا خوردن برنامه غذایی بعدی را مختل خواهد کرد و رقابت بین گله را افزایش می دهد توقف غذایی که بیشتر از 4 ساعت ادامه یابد حساسیت به بیماری آنتریت را افزایش خواهد داد که شدیدا اشتها و مقدار مصرف غذا را کاهش خواهد داد پرندگان جوان به توقف مصرف غذا حساستر هستند.

تنشهای محیطی:

تنش تاثیر بدی روی مقدار مصرف غذا در طیور کوشتی دارد بالا رفتن سطح بعضی از هورمونها به هنگام استرس سبب انتقال سوخت بدن جهت واکنش جنگندگی و یا پرواز می گرددجذب مواد غذایی و حرکات دستگاه گوارش اساسا در طول واکنشهای استرس کاهش می یابد استرس شدید گذرا احتمالا سبب یک کاهش آنی در مقدار مصرف غذا و یا عملکرد می شود استرس حاد و بحرانی یک تاثیر قابل توجه و مدام روی مقدار مصرف غذا خواهد داشت در کل تنش حاد وبحرانی توسط سه عامل تنش زای محیطی می تواند ایجاد شود: 1- تنش گرمایی 2- شرایط بد هوا 3- شرایط نامطلوب بستر

بیماری و تنشهای ایمنولوژیکی

تنش ایمنولوژیکی ایجاد شده بوسیله بیماری تاثیر مهم و معنی داری روی مقدار مصرف غذا دارد اگر چه بیماری آنتریت تاثیر قابل مشاهده ای روی کاهش مقدار مصرف غذا دارد هر آنتی ژنی نیز که عکس العمل ایمنی را بالا ببرد موجب کاهش اشتها می شود واکنش سیستم ایمنی ذاتی بسیار به مواد مغذی نیازمند است ومقدار ماده غذاییبا بیشتر از سیستم ایمنی اکتسابی کاهش می دهد تحریک اولیه آبشار سیتوکینها همراه با عکس العمل ایمنی ذاتی مستقیما رفتار پرنده را تغییر می دهد بی حالی کاهش فعالیت جمعی و بی اشتهایی در نتیجه تاثیر اینترلوکئین روی مغر و تغییر در سرعت متابولیسم پایه و وجود تب می باشد.این تغییر رفتارها موجب کاهش مقدار مصرف غذا و وزن می گردند علاوه بر کاهش مقدار مصرف غذا موقعیت تغذیه ای پرنده که سیستم ایمنی آن تحریک شده بوسیله کاهش جذب بعضی از مواد غذایی کم می شود.

منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE (بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران)