معرفی و خواص سیفی جات و سبزیجات

در این بخش نسبت به معرفی و خواص مختصری از سیفیجات و سبزیجاتی که معمولا به صورت روزمره مورد مصرف ما قرار می گیرد بحث خواهد شد.

مختصری درباره اسفناج :
نتایج تحقیقات علمی جدید نشان می دهد که گیاه اسفناج خاصیت ضد سرطانی بسیار بالایی دارد به همین علت به سلطان گیاهان معروف است.
معمولا از اسفناج هم به صورت خام در سالاد و پخته در تهیه برخی غذاها مانند آش و بورانی استفاده می شود.
اسفناج دارای مقادیر زیادی ویتامینهای a ، b، b2 و c بوده و در درمان برخی بیماریها مفیدست.
همچنین، این گیاه دارای عناصر معدنی مانند آهن و یدست، که به خاطر داشتن آهن، مصرف آن به اشخاص کم خون توصیه می شود.
این گیاه به دلیل داشتن ویتامینها و املاح گوناگون، برای زنان باردار بسیار مفید و نشاط آور و در درمان افسردگی نیز مؤثر و بوی بد دهان را از بین میبرد.
پس از پختن اسفناج نباید آب آن را دور ریخت، چرا که سرشار از املاح و ویتامینهاست و یک نوشیدنی بسیار مناسب محسوب می شود.

خواص گوجه فرنگی:
با خوردن مداوم گوجه فرنگی خود را در مقابل سرطان پروستات محافظت کنند.

همچنین گوجه فرنگی از ورم آپاندیس جلوگیری می کند. از جوشانده برگ گوجه فرنگی نیز می توان برای دفع شته و حشرات استفاده کرد.

گوجه فرنگی برای مبتلایان به نقرس و رماتیسم مفید و ورم مفاصل را برطرف می کند. همچنین از تصلب شرایین جلوگیری کرده و حتی مصرف آن برای این مرض مفید است.


گوجه فرنگی، اوره خون را پایین می آورد. برای تمیز کردن خون باید از گوجه فرنگی و کرفس به نسبت مساوی و به مقدار سه فنجان در روز قبل از غذا و به مدت سه هفته استفاده کرد.

برای تمیزی لکه جوهر بر روی لباس، یک تکه پنبه را در داخل آب گوجه فرنگی قرار داده و لکه جوهر را با آن مالش دهید و سپس آنرا بشویید.


اگر پوست شما کک و مک دارد، هر روز آنرا با گوجه فرنگی تمیز کنید کم کم کک و مکها را از بین می برد.

گفتنی است، در بعضی از اشخاص هضم گوجه فرنگی با اشکال صورت می گیرد. کسانی که معده حساس دارند، نباید در خوردن گوجه فرنگی افراط کنند.

همچنین بعضی از افراد نسبت به گوجه فرنگی حساسیت دارند. این نوع از افراد نیز نباید گوجه فرنگی بخورند.

ترخون:
در کتب سنتی با نام های «ترخون»، «طرخون» ، «الحوزان»، گفته شده است به فرانسوی آن را Estragon و Amose petit dragon و Forgon و Dragone و به انگلیسی Taragon و Estragon گفته می شود، گیاهی است از خانواده Compositae تیره فرعی Radeae نام علمی آن Artemisia dracunculus L می باشد.
مشخصات
طرخون گیاهی است پایا. ساقه آن زیاد بلند نمی شود و ارتفاع آن در حدود 60 سانتی متر. برگهای آن سبز تیره. دراز، باریک و نوک تیز و متناوب و بدون دمبرگ برگهای پایین ساقه کمی بزرگتر و تقریبا دندانه ها آن را به 3 قسمت تقسیم می کند و نوک تیز است. گلهای آن سبز مایل به زرد به صورت خوشه که از کنار برگها وصل به ساقه ظاهر می شود.
تکثیر آن با توجه به این که دانه های آن اغلب عقیم است،معمولا با تقسیم کردن و کاشت پایه های ان در بهار یا پائیز انجام می گیرد، ولی از طریق کاشت تخم آن در بهار یا پائیز نیز در بعضی مناطق تکثیر می شود.
این گیاه بومی کوهستانهای سرد اروپا و آمریکا و مناطق مختلف روسیه و سیبری است.
با این که بومی مناطق سرد است ولی از سرمای شدید زمستان در سالهای خیلی سرد لطمه می بیند و باید با برگ و خاشاک و کود آن را حفظ نمود.
در ایران معمولا کاشته می شود و در سبزی خوردن به طور خام و در سالاد بعضی از اشخاص مصرف می کنند.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در طرخون طبق بررسی دانشمندان وجود یک ماده تلخ و اسانس روغنی فرار مشخص شده است.
گیاه دارای حدود 3/0 درصد اسانس روغنی است. اسانس روغنی آن شامل 70-60 درصد متیل چاویکول و مقداری پی متوکسی سینامیک الدئید است ماده متیل چاویکول که آن را استراگول هم می گویند از نظر شیمی یک آثر میتیلیک از چاویکول است.
چاویکول یک ماده روغنی و به طور قوی ض عفونی کننده است که از گیاه Betel گرفته می شود و گیاه بتل نوعی فلفل سیاه خزنده است که بومی هند می باشد و نام علمی آن Piper betel L است که در بخش خاصی در جلد دیگر این کتاب خواهد آمد.
خواص – کاربرد
طرخون از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است و نوع وحشی آن خیلی گرمتر و خشکتر از نوع مزروع و کاشته شده آن است و دارای قوه تخدیر می باشد. از نظر خواص برگها و سرشاخه های گلدار آن که مورد استفاده است معطر و اشتها آور و مقوی معده و محرک و کمی ضد انگل است. اگر در دهان جویده شود تلخ و کمی مخدر است و برای مدتی حس چشایی را کاهش می دهد و ضد اسکوربوت است و برای جلوگیری از خونریزی لثه و التیام زخمهای دهان نافع است. بادها و گازها و اخلاط لزج را تحلیل می برد و انسداد مجاری را باز می کند و خشک کننده رطوبتها یم باشد. اگر آب تازه آن را با سرکه رقیق گازدار مخلوط کرده و بخورند برای جلوگیری از ابتلا به آبله و سرخچه و ممانعت از ایجاد علل وبایی در بدن مفید است. آشامیدن آب بعد از جویدن آن در دهان خیلی لذید است. برای گرم مزاجان مضر است و اسراف در خوردن آن موجب قطع باه می شود از این نظر اشخاص گرم مزاج باید با بقولات سرد بخورند و برای سینه خوب نیست و ایجاد خشونت در سینه می کند لذا باید با عسل خورده شود و خیلی بطئی الهضم است و لذا با کرفس خورده شود.
ریشه طرخون وحشی را معمولا عاقرقرحا نیز می گویند که خواص آن در جای خود تحت عنوان عاقرقرحا بحث می شود.

شنبلیله

خواص دارویی: کاهش قند خون، التهابات عصبی و پوستی، رفع گرفتگی عضلات، مقوی قلب، گواتر. ضد فشار خون، خستگی و کوفتگی بوده و بذر آن بصورت کوبیده با نبات برای مغز بسیار مهم است. (منبع فسفر) و دم کرده آن برای رفع گرفتگی عضلات مفید می باشد
زمان کاشت : اواسط پائیز و نیاز به زمستان گذرانی دارد
روش کاشت : از آنجائی که بذر شنبلیله مشکل جوانه زنی دارد و دیر سبز می شود باید 24 ساعت قبل بذر را خیساند و بعدا به فواصل 2/5 الی 5 سانتی متر در عمق مناسب کاشت و روی آن را با ماسه و یا خاک برگ می پوشانیم
بهنگام برداشت محصول باید توجه داشته باشیم که کمی بالاتر از سطح خاک بچینیم و جوانه رویشی قطع نشود

تره:
خواص دارویی: خون ساز است به همین دلیل افرادیکه غلظت خون بالا دارند نباید از تره استفاده کنند. برای دستگاه گوارش مفید است ولی برای مینای دندان مضر است و مینای دندان را از بین میبرد، بخور یا دم کرده آن برای بیماریهای تنفسی و آسم بسیار مفید است.
زمان کاشت : با توجه به شرایط آب وهوائی منطقه متفاوت است و بهترین زمان مناسب آن آبان و یا بعد از 15 اسفند یا 15 فروردین است.
روش کاشت : بهنگام کاشت، بذر را با ماسه به نسبت یک به یک مخلوط کرده و در خاک سبک در عمق./5 تا 1 سانتی متر کاشته و روی آن را با ماسه یا خاکبرگ می پوشانیم.
بهنگام چیدن تره نیز باید توجه داشته باشید که کمی بالاتر از سطح خاک بچینیم و جوانه رویشی قطع نشود.

هویج
خواص دارویی: سیستم گوارش را تنظیم می کند، انسداد عروق را باز می کند، شب کوری را از بین میبرد، باعث تقویت لثه شده و در درمان پیوره موثر است از پوسیدگی دندانها جلوگیری می کند. بدلیل وجود آنتی اکسیدانها پیری را به تعویق میاندازد و از بروز سرطان کبد جلوگیری می کند و در افراد مبتلا از درد آن میکاهد.
پوست هویج: زبری و خشکی پوست را از بین میبرد برای این منظور می توان هویج رنده شده را دم کرده و روی قسمتهای پوسته پوسته شده قرار دهیم.
زمان کاشت : بهار (15 فروردین)
روش کاشت : چون بذر هویج دوتایی است باید ابتدا آن را نصف کرده و در عمق 2 سانتیمتری کاشته شود.
بهنگام کشت هویج نباید از کود حیوانی و ازته استفاده کنیم و در خاک مورد استفاده سنگ و کلوخی نباشد جون باعث می شود ریشه های فرعی در اطراف غده هویج رشد کنند و حالت چنگالی پیدا می کنند. ظروف مناسب برای کاشت هویج در منازل گلدانهای عمیق و یا ظروف پلاستیکی مخصوص نگهداری نان است.